KADER: Kader Allah’u Teâlâ’nın ilim ve kudret sıfatıdır, kader demek Allah’u Teâlâ’nın hayata dair belirlediği ölçülerin adıdır, asla alın yazısı değildir, kader ölçü demektir bizim kaderimiz çabamızdır, yani nasıl yaşarsan öyle ölürsün, kader ölçü demek, her insanın kaderi onun çabasıdır.
Allah kimseye o istemeden bir yazı yazmadı, belki kulunun özgür iradesi ile tercih ettiğini, ve çabalarını onayladı ona yazdı, ALLAH KAMER süresi 49 da biz her şeyi bir kaderle yarattık der, MÜMİNUUN süresi 18 de biz gökten suyu bir kaderle indirdik der, yani ALLAH her şeye kadirdir, gücü yeter, kâinatta her şeyi bir ölçüye bağlamıştır, her yarattığını bir ölçü ile yarattığını anlatır, bu manada kader ikiye ayırıyor, yani Allah’ın kader dediği iradeli olanlar, seçme hakkı olanlar, yani akıl ve irademizle seçe bildiklerimiz, tercih ettiklerimiz bizim kaderimizdir.
Delil ISRA süresi 13 ALLAH her kulun kendi çabasını amellerini onun boynuna astık diyor, bu ayete göre alın yazısı inancı sıkıntılıdır, eğer öyle olsaydı evlenenler hiç boşanmazdı, çünkü alınlarına yazılmış olacaktı, haşa ALLAH yazdığını gerimi sildi? Bir katile öldürmeyi ALLAH yazdıysa, bir hırsıza hırsızlığı ALLAH yazdı ise, kulu Allah’ım sen yazdın bende yaptım neden beni hapse atıyorlar demez miydi? Sende ceza veriyorsun, cehenneme koyuyorsun demez mi? Mesela ALLAH senaryoyu yazıp rollerinde dağıtıyorsa, her kulda kendine biçilen o rolü uyguluyorsa, şeytanlara firavunlara gün doğmaz mıydı? Şeytan, firavun, sen rolümü böyle yazdın ben rolümü oynadım demezler miydi?
Oysaki ALLAH iyi ve kötü yolu belirler, hidayete ermemizi diler, bunları kitabında peygamberi aracığıyla anlatır, yani rolleri tanıtır, biz bu rollerden, yani yollardan, iyi ve kötü yolu, Allah’ın verdiği aklıyla, iradesiyle istediğini seçer, seçtiği bu manada onun kaderi olur. Dünyamızda böyle değil mi? mesela bir filim yazarı veya yapımcı bir filim yazsa, sonrada o rolleri tanıtsa, sonradan da o rolleri dağıtsa, herkes de o verilen rolü oynasa, kötü rol verilen o kişi rolü yazıldığı gibi oynasa, yapımcı sen rolünü güzel oynadın fakat sana para, ücret vermeyecek dese, oynayan sen yazdın ben oynadım, kötü rolü bana verdin bende yazdığın gibi oynadım demez mi? hatta rolümü güzel oynadıysam birde üstüne ödül vermen gerekmez miydi demez mi? Der.
Evet bu anlayış şeytanın, müşriklerin kader anlayışı idi, ALLAH arın yazımı böyle yazmış bende saptım diyorlardı, delil :ENAM 148 ,Allah isteseydi biz müşrik olmazdık istediği için bizde atalarımızda müşrik olduk diyorlardı. ARAF 28,NAHL 35,ZÜMER 7 Gibi ayetlerinde, şeytan ve dostları Allah’a iftira atarak o bizi saptırdı bizde saptık diyorlardı.
ALLAH ise, KAMER 49,biz her şeyi bir kaderle yarattık, Müminin 18 de biz gökten suyu bir kaderle indirdik der, yani ALLAH her şeya kadirdir, her şeyi bir ölçü ile yaratır, bu manada kader ikiye ayrılır cüzi yani iradeli eylemler, yani irademiz ile yaptığımız her şey, her tercihimiz bu manada kaderimizdir, ikincisi külli kader yani bizim seçme hakkımız olmayan, elimizde de olmayan, bizimde sorumlu olmadığımız, doğum, ölüm, öleceğimiz yer, cinsiyetimiz, boyumuz, ana babamızı seçemememiz, rengimiz gibi konular bizim alanımıza girmediğinden, seçme hakkımızda olmadığından, bunlardan sorumlu değiliz.
Kısaca ALLAH dilediğini değil, dileyeni hidayete erdirir, delil TEKVİR süresi 26-27-28,içinizden kim hidayet dilerse, ALLAH ona hidayet verir der, yani kim iradesiyle, aklıyla, tercihi ile, çabasıyla özgür iradesi ile yaptığı her şey, iyi veya kötü, ALLAH onaylar, onaydan geçen her şey senin kaderin olur, delil ARAF 179.
