Bireylerin sadece meslek seçiminde değil, eş seçimi, kıyafet seçimi gibi hayatın her aşamasında seçim yapılması gereken zamanlarda doğru tercihi yapmayı öğrenmesi ve bunun sonuçlarını fark etmesi önemlidir. Özgüveni yüksek, karar verme becerisine sahip, sorumluluk sahibi insanların hayatın her alanında başarılı olma ihtimali yüksektir.
Bireyler karar vermeyi ne kadar erken öğrenirse bu beceriyi o kadar geliştirme fırsatı elde eder. Bundan dolayı doğru karar verebilme becerisini küçük yaşlarda edinmek önemlidir. Her anne baba kendine güvenen, kararlarını kendi verebilen çocuklar yetiştirmeyi hedefler. Bunu başarabilmek sorumluluk duygusunun oluşturulmasıyla mümkündür.
Sorumluluk verirken çocuklara seçenekler sunmak ve yaptığı davranışın, aldığı kararların sonuçlarına katlanmayı, bedelini ödemeyi öğretmek gerekir. Bir örnekle açıklamaya çalışalım; alışverişe gideceğimiz zaman çocuğumuz bizimle birlikte gelmek istemeyebilir. Onu bırakıp gittiğimizde muhtemelen büyük pişmanlık duyacak ve üzülecektir. Bu ihtimali öngörerek çocuğu beraberinde markete götürmek yanlış olacaktır.
Çocuğu evde (bir büyük gözetiminde) bırakarak kararının sonuçlarına katlanmasını sağlamak ise çok faydalı bir fırsat eğitimi olabilir. Market ve oyuncakçılar en sık problem yaşanan yerlerdir. Çocuklar istedikleri her şeyin alınmasını isterler ve istedikleri alınmadığında ağlama, bağırma, kendini yere atma gibi davranışlara başvururlar. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için alışverişe çıkmadan önce çocuğa alabileceği şeyleri açıklamak ve onunla anlaşmak yararlıdır. Buna rağmen çocuk öfke nöbeti geçiriyorsa “Bu şekilde seni anlayamıyorum. Sakinleş sonra konuşalım” gibi bir cümle rahatlamasına yardımcı olabilir. Sürekli eleştirilen, katı bir disiplin anlayışıyla yetiştirilen çocuklar karar verme ve düşüncelerini ifade etmede zorluk çeker.
Öteki yandan aşırı hoşgörülü ailelerde tüm karar verme özgürlüğünün çocuğa verilmesi ve onlara yeme, yatma, eve gelme, oyun oynama gibi konularda sınırsız özgürlük tanınması, bu çocukların ileride sınırlarını bilemeyen, benmerkezci, topluma adapte olamayan yetişkinler haline gelmelerine neden olur. Kuralların bazen uygulanıp bazen uygulanmadığı, tutarsız bir disiplin anlayışının var olduğu ailelerde yetişen çocuklarda ise kararsızlık görülür.
Çocuğu belirli kurallar çerçevesinde özgür bırakarak, onlara seçenekler sunarak karar vermelerini sağlamak en sağlıklı davranış biçimi olacaktır. Konulan kuralların büyük bir özveriyle uygulandığı, verilecek kararlarda çocuğun da düşüncelerinin alındığı, onlara yol göstererek kararlar almasına fırsat veren ve bunun sorumluluğunu üstlenmesini sağlayan ailelerde başarılı bireyler yetişebilir. Bu çocuklar düşüncelerini serbestçe söyleyebilen, insanların ihtiyaçlarına duyarlı ve saygılıdırlar. Kaynakça: Yavuzer, H., (2008, Kasım) Çocuk Psikolojisi. Remzi Kitabevi, 31. Basım
