TBMM’de görüşülen “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” üzerine Gelecek-Saadet Grubu adına söz alan
Gelecek Partisi Konya Milletvekili Hasan Ekici, Teklif ile tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinin elektronik yöntemlerle yapılmasına imkân sağlanacağını belirten Hasan Ekici, Tüketici eğitimi, güvenlik önlemleri, yasal destek, erişim kolaylığı ve dijital eşitliğin sağlanmadan mezkûr sözleşmelerin elektronik yöntemlerle yapılmasının sorunlara ve haksız uygulamalara yol açacağını kaydetti.
“Olumsuz Etkileri Olacak”
Teklif ile tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinin elektronik yöntemlerle yapılmasına imkân sağlanacağını belirten Hasan Ekici, “Bu noktada, elektronik yöntemlerle yapılan sözleşmelerin özellikle dijital okuryazarlık kabiliyeti düşük tüketiciler açısından tüketici bilgilendirme ve anlama sorunları, tüketici haklarının ihlali, güvenlik ve gizlilik sorunları, müşteri hizmetleri ve destek eksiklikleri, dijital erişim eşitsizlikleri gibi olumsuz etkileri olacaktır” dedi.
“Ciddi Güvenlik Risklerini Beraberinde Getirecek”
Ekici, tüketici eğitimi, güvenlik önlemleri, yasal destek, erişim kolaylığı ve dijital eşitliğin sağlanmadan mezkûr sözleşmelerin elektronik yöntemlerle yapılmasının sorunlara ve haksız uygulamalara yol açacağını da kaydetti. Ekici, ayrıca kullanıcıların etki edemediği ve denetleyemediği bir bilişim altyapısındaki işlemlerden dolayı sorumlu tutulmasının da ciddi güvenlik risklerini de beraberinde getireceğine dikkati çekti. Siber güvenlik yazılım firması olan Crowdstrike şirketinin son güncellemesinin dünya çapında yazılım krizine neden olduğunu hatırlatan Ekici, bunun bankacılık uygulamalarını kapsayan bir dizi soruna yol açtığını belirtti. Ekici, yazılım krizi ortamında kredi sözleşmelerinin en başta yazılı olarak kurulması ve sonrasında işlemlerin müşterinin talebi halinde bilişim sistemleri üzerinden takip edilmesi gerektiğini ifade etti.
“Yurtdışı İhracat Kalemlerini Ve Hacimlerini Azaltıcı Etkiler Doğuracak”
Yasa teklifinde en çok eleştirilen konunun elektronik ticarete ilişkin düzenlemeler olduğunu söyleyen Ekici, şunları söyledi: “Yapılan düzenlemeler, belirli şartları sağlayan e-ticaret hizmet sağlayıcılarına yatırım tutarları ve yurtdışı satışlarının 4 katına varan tutarda, lisans ücretlerinde indirim imkanı tanımaktadır. Söz konusu lisans ücretlerinin belirlenmesinde kullanılan eşik tutarlar, özellikle büyük çaplı elektronik ticaret firmaları için anlamlı tutarlara erişmekte olup mevcut haliyle büyük dijital platformların piyasayı domine edici şekilde büyümelerinin önüne geçilmesini amaçlamaktadır. Fakat getirilen teklif ile pazar payını giderek artıran dijital e-ticaret şirketlerinin yükümlülükleri azaltılarak daha da büyümelerinin önü açılmaktadır. Mevcut düzenlemede lisanslama ücretinin belirlenmesine ilişkin net işlem hacminin belirlenmesinde e-ticaret hizmet sağlayıcılarının sadece elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan ihracat tutarları net işlem hacminden düşerken, getirilen teklif ile yurtdışı ihracatının 2024 yılı için 4 katı, 2025 yılı için 3 katı net işlem hacminden indirilmektedir. Bu durum söz konusu e-ticaret hizmet sağlayıcılarının yurtdışı ihracat kalemlerini ve hacimlerini azaltıcı etkiler doğuracaktır.”
“Bu Düzenlemelerin Tekliften Çıkartılması Gerekmektedir”
Ekici, öte yandan pazar payının yüzde 20’den az olması şartıyla yatırımların net işlem hacminden düşülmesinin yerinde bir düzenleme gibi gözükse de aslında piyasaya yıkıcı bir rekabet gücüyle girecek olan küresel ölçekteki büyük firmaların ilk girişte yerel firmalara karşı rekabet avantajı elde etmelerine yol açacağının da altını çizdi. Ekici, “Bu açılardan, büyük ölçekli yurtdışı e-ticaret hizmet sağlayıcılarına rekabet koşullarını yok edici teşvikler sağlanması anlamına gelen bu düzenlemelerin tekliften çıkartılması gerekmektedir. Dijital platformların getirdiği en büyük handikap, ticaret alanlarını büyütmeleri ile birlikte monopolleşme veya oligopolleşme riskleridir. Pazarda tek bir oyuncunun ya da az sayıda oyuncunun olması doğal olarak rekabeti azaltacak, bu da ürün ve hizmet kalitesinin düşmesine ve fiyatların artmasına neden olacaktır” dedi.
“Büyük Teknoloji Firmaları Dijital Piyasayı Domine Ediyor”
Büyük teknoloji firmalarının günümüzde birçok dijital piyasayı domine etme eğilimi taşıdığını ve küçük rakiplerin piyasaya girişini zorlaştırdığını kaydeden Ekici, hükümetlerin dijital piyasaların daha rekabetçi olmasını sağlamak ve monopol güçlerin kötüye kullanılmasını önlemek için düzenleyici müdahalelerde bulunması gerektiğini belirtti. Ekici, antitröst yasalarının güncellenmesi ve dijital platformlara yönelik düzenlemelerin artırılmasının da önem arz ettiğini sözlerine ekledi.
“Olumsuz Etkilerin Hafifletilmesi İçin Etkili Düzenlemeler Ve Politikalar Gerekli”
“Kendi ulusal şirketi olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Federal Ticaret Komisyonu (FTC) dünyanın önde gelen bir dijital pazaryeri platformuna karşı monopol gücünü yasa dışı bir şekilde sürdürmekle suçlayarak dava açmıştır” diyen Ekici, konuşmasını şu sözlerle noktaladı: “Elektronik ticaretteki serbest rekabeti bozucu büyümeler Çin’de de yaşanmış ve Çin buna karşı önlem alma amacıyla dijital platformlarına yönelik olarak anti-monopol yasalarını güncelleyerek büyük teknoloji firmalarının birleşme ve satın almalarını daha sıkı bir şekilde denetlemeye başlamıştır. Bu kapsamda, Çin’in önde gelen bir dijital platformuna rekor cezalar verilmiştir. Elektronik ticaretin faydaları büyük olsa da monopolleşmenin getirdiği olumsuz etkilerin hafifletilmesi için etkili düzenlemeler ve politikalar gereklidir. Bu etkilerin azaltılması için KOBİ'lere yönelik destek programları, adil rekabet ortamının sağlanması, denetim ve gözetim mekanizmalarının güçlendirilerek yatırım verimliliğinin artırılması gerekmekte, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine uygun düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır.” Haber Bülteni
Yorum Yazın