Felsefe Toplantısında “İnsani Müdahale” Konuşuldu

48’inci Felsefe Toplantısı’nda “İnsani Müdahale, Temel Tartışma Noktaları ve Koruma Sorumluluğu” başlıklı bir sunum yapan Yrd. Doç. Dr. Mehmet Öztürk, “insani” kavramının, “Başkalarının refahını arttırmayı veya başkalarının acılarını azaltmayı amaçlayan çalışmalarla ilgilenme” olarak açıklandığını belirtti. “İnsani müdahale” kavramının ise, “Temel insan haklarının büyük ve geniş ölçüde ihlalinden kaynaklanan bir insani felaket veya tehdit karşısında, ihlal yapan devlete, mutabakat ve rızası alınmadan askeri güç kullanılması” şeklinde izah edildiği söyleyen Öztürk, “İnsani müdahaleyi, insani yardımdan ve askeri müdahaleden ayırıyoruz. İnsani yardım, özellikle yardım alan devletin rızasını barındırdığı için insani müdahaleden ayrılır. Dolayısıyla insani müdahale, devlet egemenliğine uygun olmayan bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. İnsani müdahale askeri müdahaleden de ayrılır. Çünkü insani müdahalenin asıl amacı, ihtiyaç duyulan yerlere yardım edilmesi anlamında bir haklılaştırmadır ve bu manada klasik askeri müdahaleden ayrılmaktadır” dedi. İnsani müdahalenin felsefesinin doğal hukuk kapsamındaki “adil savaş” geleneğine kadar uzandığına dikkat çeken Öztürk, “Osmanlı içindeki Hıristiyan azınlığa karşı Batılı güçlerin müdahalesi, insani müdahalenin ilk örnekleri arasında gösterilir. 1990 yılına kadar, yasal anlamda insani müdahalenin bir örneği olmadığı kabul edilir. 1978 yılında Vietnam’ın Kamboçya’ya müdahalesini, insani müdahale çerçevesinde değerlendirenler olmuştur ama bu dönemde, müdahil devletin argümanı insani müdahale olmaktan ziyade, meşru müdafaa şeklinde cereyan etmiştir” dedi. Yapılan sunumun ardından Yrd. Doç. Dr. Mehmet Öztürk, kendisini dinleyen akademisyen ve öğrencilerin sorularını yanıtladı. Haber: Bayram Aksu